Chory ptasznik? Objawy, choroby i pierwsza pomoc

Chory ptasznik? Chociaż tego nie powie, nie skrzywi się z bólu i nie zacznie kaszleć, to ptasznik też może mieć problemy ze zdrowiem. Stres i problemy zdrowotne u tych pajęczaków najczęściej zaczynają się od drobnych sygnałów takich jak zmiany apetytu, zmiany w zachowaniu i inne reakcje na bodźce. Warto poznać, zrozumieć te objawy i reagować spokojnie, bo zmiana warunków często wystarcza, a w poważniejszych sytuacjach liczy się każda godzina.

Jakie są objawy choroby u ptasznika?

Najczęstsze sygnały to brak apetytu, osowiałość, „dziwne” ułożenie ciała, kłopoty z poruszaniem i wyciek hemolimfy. Nie każdy z nich oznacza chorobę, ale każdy wymaga sprawdzenia środowiska i krótkiej obserwacji. Najpierw skontroluj temperaturę, wilgotność, dostęp do wody i czystość podłoża.

Możliwe objawy i „pierwsza pomoc”:

• ptasznik nie je – u dorosłych przed wylinką to raczej normalne; usuń niezjedzoną karmówkę, zapewnij świeżą wodę, obserwuj 7–10 dni, a potem wróć do normalnego rytmu karmienia. Pamiętaj też, że doświadczony hodowca dobrze wie, jak podawać karmówkę ptasznikowi,
• ptasznik leży na boku – obserwuj, bo być może Twój pająk szykuje się do wylinki. Jednak jeśli przez dłuższy czas ma podwinięte nogi i się nie rusza, to zadbaj o zwiększenie wilgotności,
• jest osowiały i ma powolne ruchy – upewnij się, jaka temperatura jest optymalna dla hodowanego przez Ciebie gatunku, bo prawdopodobnie ma za zimno. Poza tym sprawdź wilgotność i upewnij się, że pająk ma kryjówkę i spokój,
• problemy z chodzeniem po szkle – może chodzić o brudne ścianki: przetrzyj je i zostaw suchą strefę; pająki przed wylinką też mogą mieć takie trudności.

Co oznacza, że ptasznik nie je lub leży na boku?

Brak apetytu jest typowy przed wylinką i u gatunków „spokojnych”. Grammostola pulchra, Grammostola porteri i Brachypelma hamorii (ptasznik czerwonokolanowy) potrafią głodować tygodniami bez szkody, jeśli mają wodę i stabilne warunki. Z kolei Lasiodora parahybana (ptasznik olbrzymi) i Vitalius chromatus (ptasznik brazylijski czarno-biały) zwykle jedzą chętnie; dłuższy brak apetytu u nich częściej sygnalizuje problem środowiskowy.

Większym wyzwaniem może być leżenie „na boku”. Pająki zazwyczaj nie zwijają się w kłębek podczas odpoczynku. Podwinięte odnóża raczej sygnalizują problemy. Zobacz, czy jesteś w stanie zastosować poniższe wskazówki. A jeśli nie, to pilnie porozmawiaj z doświadczonym hodowcą.

Jak wygląda pierwsza pomoc dla chorego ptasznika?

Pierwsza pomoc oznacza stworzenie stabilnych i stałych warunków. Sprawdza się małe pudełko z otworami, wilgotnym ręcznikiem papierowym, kryjówką i niskim poidłem. Daje to kontrolę nad wilgotnością, ogranicza stres i ułatwia obserwację.

„Pierwsza pomoc” to najczęściej zmiany polegające właśnie na przeprojektowaniu otoczenia i zmianie wilgotności. Na przykład inaczej powinno być zaprojektowane terrarium dla ptasznika nadrzewnego, a jeszcze inaczej dla kopiącego nory. Więcej na ten temat przeczytasz w jednym z naszych artykułów. Odpowiednie przygotowania mogą stanowić skuteczny „lek środowiskowy”.

To niby oczywiste, ale i tak trzeba dodać, żeby nie karmić pająka na siłę, nie szturchać go bez potrzeby. Za to należy go chronić przed mocnym światłem.

Choroby ptasznika i najczęstsze przyczyny

Twój ptasznik zachowuje się, jakby był chory? Zazwyczaj są to 4 poniższe rodzaje dolegliwości:

• odwodnienie i przegrzanie, które objawiają się kurczeniem odwłoka, spowolnieniem i podwijaniem nóg – przywróć podstawowy układ i warunki w terrarium i podaj wodę,
• pasożyty u ptaszników, najczęściej roztocza i nicienie, którymi może być zarażona „podejrzana” karmówka – posprzątaj, wymień podłoże, karm wyłącznie z pewnego źródła, rozważ izolację,
• infekcje grzybicze lub bakteryjne wyglądające jak szare naloty, plamy i zapach – popraw wentylację, osusz teren i koniecznie skonsultuj leczenie ze specjalistą,
• urazy i problemy z wylinką, czyli upadki, przygniecenia, resztki oskórka na odnóżu lub chelicerach – zapewnij spokój i wilgoć po wylince, jeśli nie masz doświadczenia, to nie ingeruj na własną rękę. Nie zastanawiaj się, czy ptasznik może umrzeć.

Nietypowe zachowania typowych gatunków

Wiele popularnych gatunków reaguje nietypowo na zwyczajne zdarzenia, a inne mają szczególne wymagania. Tutaj znajdziesz kilka informacji, które pomogą Ci zrozumieć problem i prawidłowo interweniować.

Brachypelma hamorii (ptasznik czerwonokolanowy) – długie głodówki przed wylinką są normalne; jego pojemnik powinien być raczej suchy.

Grammostola pulchra – jest odporny, ale reaguje stresem na nadmierną wilgoć; kluczowa jest czysta woda i kryjówka.

Grammostola porteri (ptasznik chilijski) – często zdarzają mu się okresy bez jedzenia; jego podłoże powinno być lekko wilgotne w głębi, a suche u góry.

Aphonopelma chalcodes (Arizona blonde) – toleruje niższe wilgotności, ale źle znosi trwale „błotniste” podłoże.

Lasiodora parahybana (ptasznik olbrzymi) – ma duży apetyt i szybko rośnie; dbaj o bezpieczne, niskie dekoracje, bo łatwo o uraz przy upadku.

Vitalius chromatus – jest bardzo aktywny i przez to ma apetyt; zadbaj o suchsze warunki z miską wody.

Chromatopelma cyaneopubescens (Greenbottle blue) – preferuje suche podłoże, wymaga dobrej wentylacji i punktów do przyczepienia pajęczyn.

Avicularia avicularia – jest nadrzewny, ponadto wymaga przewiewu; stojące, wilgotne powietrze szybko go osłabia.

Caribena versicolor (ptasznik wielobarwny) – powinna zostać zachowana wyższa wilgotność przy bardzo dobrej wentylacji; brak cyrkulacji powietrza to częsta przyczyna problemów u młodych.

Psalmopoeus cambridgei (harfiarz trynidadzki) – to szybki, nadrzewny gatunek; po upadku ze zbyt wysokich, twardych dekoracjach często zdarzają się urazy.

Poecilotheria regalis (ptasznik królewski) – szybki i szczególnie wrażliwy na źle działającą wentylację; wilgoć i przewiew ograniczają stres.

Pterinochilus murinus (ptasznik słoneczny) – to sucholubny kopacz, który świetnie znosi niższą wilgotność; stresują go nadmierna wilgoć i brak kryjówek.

Jak dbać o zdrowie ptasznika w domowej hodowli?

Przede wszystkim:

• dopasuj wilgotność do gatunku, utrzymuj odpowiednią temperaturę (upodobania gatunków są różne), zapewnij stały dostęp do świeżej wody,
• zapewnij stabilne podłoże, niskie i solidne dekoracje, kryjówki oraz dobrą wentylację (szczególnie u gatunków nadrzewnych),
• usuwaj resztki, nie podawaj „dzikich” karmówek, utrzymuj rozsądny rytm żywienia, a gdy ptasznik nie je, to wróć do prostych dawek i krótkiej obserwacji.

Gdy nie masz pewności, czy sobie poradzisz, to już Cię uspokajam. Na przykład Brachypelma czy Grammostola to ptasznik dla początkujących. Są mniej wymagające, bardziej tolerancyjne i pomogą Ci stać się świetnym hodowcą.

Już wiesz, że te „straszne potwory” z horrorów to w rzeczywistości delikatne istoty wymagające starannej opieki. A jej podstawą zawsze jest profilaktyka. Gdyby trzeba było opisać ją w trzech słowach, to byłoby to przewidywanie i porządek.

Najważniejsza zasada w opiece nad ptasznikiem

Na koniec najważniejsze: spokój i proste zmiany w otoczeniu pająka rozwiązują większość drobnych kłopotów. Jeśli jednak pojawia się alarm, to nie zwlekaj z wizytą u lekarza, który zna bezkręgowce.